Ochrona ziemi przed wykupem
Ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego sejm uchwalił 25 czerwca ub.r., a procedowanie zostało zakończone w sejmie i senacie. Prezydent Andrzej Duda podpisał ostatecznie 01.09.ub.r. Ustawa zakłada, że przepisy wejdą w życie 01 stycznia br. Po 01 maja 2016 r., zgodnie z europejskim prawem, cudzoziemcy będą mogli nabywać polską ziemię bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na jej zakup.
Ostatecznie nowa ustawa o kształtowania ustroju rolnego pozbawia byłych właścicieli i ich spadkobierców prawa pierwokupu państwowej ziemi. Zmusza też nabywcę agencyjnych gruntów do gospodarowania na nich przez co najmniej 10 lat. Wzmacnia również pozycję Agencji Nieruchomości Rolnych skarbu państwa w obrocie gruntami rolnymi - dyrektorzy jej oddziałów regionalnych będą powoływali komisje do spraw kształtowania ustroju rolnego.
Jakie będą zadania komisji?
Komisja taka, oprócz opiniowania zasadności wykonywania umownego prawa odkupu nieruchomości, będzie decydowała o wyborze sposobu zagospodarowania nieruchomości Zasobu. Jej zadaniem będzie wybór rodzaju przetargów na sprzedaż i dzierżawę agencyjnych nieruchomości. Ona też będzie określała kryteria przetargu ofertowego.
Oprócz przedstawiciela Agencji w jej skład wejdą:
- przedstawiciele gmin położonych na obszarze działania oddziału terenowego Agencji;
- przedstawiciel właściwej miejscowo izby rolniczej;
- przedstawiciele powiatów położonych na obszarze działania oddziału terenowego Agencji;
- dwóch przedstawicieli wybranych przez organizacje rolników i związków zawodowych rolników i innych organizacji rolniczych działających na terenie oddziału terenowego Agencji.
Warunki dzierżawy i sprzedaży
Nowa ustawa, ustalając kierunki zagospodarowania państwowej ziemi, stawia na równi sprzedaż i dzierżawę – przedmiotem dzierżawy może być wyłącznie nieruchomość rolna wpisana do ewidencji gruntów i budynków. Umowę zawiera się na piśmie. Natomiast umowy zawarte na dłużej niż 5 lat w formie aktu notarialnego dzierżawca, albo notariusz, musi przekazać do dyrektora oddziału ANR.
Agencja będzie mogła sprzedać ziemię tylko wtedy, gdy w wyniku tej sprzedaży łączna powierzchnia użytków rolnych będących własnością nabywcy nie przekroczy 500 ha oraz nabytych kiedykolwiek z Zasobu nie przekroczy 500 ha. Do powierzchni tej będzie się wliczać ziemię, która została kupiona od ANR, a następnie sprzedana.
Pozostałe zmiany
Podobne wymogi będą miały zastosowanie przy przetargu ograniczonym. Nie może do niego przystąpić osoba, która nabyła z Zasobu nieruchomości o powierzchni co najmniej 300 ha użytków rolnych (do powierzchni tej wlicza się ziemię kupioną od ANR, a następnie zbytą). Przepisy wprowadzają ograniczenia dotyczące podziału gospodarstw. Podstawowa norma obszarowa użytków rolnych w gospodarstwie rolnym nie powinna być większa niż czterokrotność wojewódzkiej średniej powierzchni gospodarstwa. Zaś o tym czy podział gospodarstwa będzie możliwy zadecyduje dyrektor oddziału Agencji.
Wacław Grzyb
Oddział Ostrołęka
Źródło: Tygodnik Poradnik Rolniczy nr 33 z 16.08.2015
Przyg. A.D.