Plantacje bez pestycydów cz. 2

Efekt dokarmiania dolistnego nawozami typu „U” zależy od fazy wzrostu roślin. Zarówno badania ścisłe, jak i wieloletnia praktyka wskazują, że w kolejnych fazach rozwoju rośliny szczególnie potrzebują określonych składników pokarmowych. Dostarczanie ich w odpowiednim czasie decyduje o wielkości plonu i jego jakości.

Z punktu widzenia żywienia można wyróżnić:

1. Nawozy „U” kompletne, zawierające wszystkie składniki potrzebne do wzrostu roślin w stosunku zrównoważonym względem ich wymagań pokarmowych.

2. Nawozy „U” specjalistyczne zawierające jeden, lub dwa, składniki  wyraźnie dominujące (np. azot, potas, wapń, fosfor), a wszystkie pozostałe w małym udziale.

Skład chemiczny

Nazwy nawozów specjalistycznych pochodzą od składnika dominującego, np. nawóz „U” jest azotowy - jeśli dominuje w nim azot, nawóz „U” potasowy - jeśli dominuje w nim potas, itd. Zawartość dominującego składnika  jest bardzo duża, rzędu 20 – 40% Np. Alkalin K zawiera 360 g/l K₂O,  Alkalin K+Si zawiera 36 g/l K20, 15 g/l Si0₂, Fostar zawiera 35,0% P₂O₅ (500 g/l), Wapnovit  zawiera 17,0% CaO (260 g/l), Alkalin PK 10:20 zawiera 150 g/1 P₂O₅ oraz 300 g/l K₂O lub Alkalin PK 5:25 zawiera 80 g/l, P₂O₅ oraz 400 g/l K₂O, Alkalin KB+Si  zawiera 250 g/l, K₂0, 70 g/l B, 14 g/l Si0₂, Plonochron potasowy 30,0% K₂0 (300 g/l), Plonochron zasadowy 25,0% K₂0 (250  g/l), Plonochron fosforowy 30,0% P₂0₅ (300g/l) bądź Chrońplon Ca zawiera 200g/l Ca0, Chrońplon KP zawiera 95 g/l P₂0₅ i 300g/l K₂0.

Wiedząc to łatwo można obliczyć ile kilogramów danego składnika wprowadza się na hektar wraz z cieczą użytkową podczas oprysków.

Zależnie od potrzeb

Warto przypomnieć, że roślina do dobrego plonowania potrzebuje przede wszystkim trzech makroskładników: azotu (N), potasu (K) i wapnia (Ca). Aż pięciokrotnie mniej potrzebuje ona fosforu (P), siarki (S – SO₄₎ i magnezu (Mg), a mikroelementów nawet kilkaset razy mniej. Dlatego - chcąc poprawić wzrost wegetatywny roślin - zwiększamy w cieczy użytkowej udział azotu, fosforu, potasu, magnezu i wapnia oraz żelaza, miedzi, manganu cynku i tytanu. Z kolei jeśli zamierzamy poprawić wzrostu generatywny roślin, podajemy im boru oraz fosfor, siarkę i tytan.

W praktyce chcąc przyspieszyć wzrost, należy zastosować nawóz „U” z tym dominującym składnikiem, który jest najbardziej potrzebny w danej fazie wzrostu.

Na przykład w przypadku wiśni i innych roślin pestkowych - w fazie ruszania wegetacji i wytwarzania pąków kwiatowych - można polecić nawozy „U” fosforowe (P) (Fostar lub Plonochron fosforowy, fosforowo-potasowy Acid PK, bądź  potasowo-fosforowe - Alkalin PK lub Alkalin KB+Si, względnie Plonochron zasadowy lub potasowy).

W czasie wzrostu owoców stosujemy nawozy „U” wapniowe (np. Wapnovit, Plonochron wapniowy, Chrońplon wapniowy, Foscalvit). A w fazie ich dojrzewania nawozy potasowe (np. Alkalin K+Si, Alkalin KB+Si, Plonochron zasadowy lub potasowy bądź Chrońplon KP).

Skuteczność stosowania

Nawozy „U” są tym bardziej skuteczne, im ich ciecz użytkowa jest mocniej zasadowa, mocniej oktanowa, bądź zawiera większe stężenie mikroelementów oraz koloidalnej krzemionki. Najskuteczniejsze i najbardziej skuteczne są zatem nawozy „U” mocno zasadowe, lub bardzo kwaśne (Acid PK).

Jako środki utrudniające rozwój patogenów na roślinach można zaliczyć je do typowo kontaktowych (z wyjątkiem nawozów „U” zawierających duże stężenie mikroskładników, bądź koloidalnej krzemionki, gdyż te mogą też działać systemicznie). Zatem skuteczność zwalczania patogenów jest tym większa, im dokładniej pokryjemy cieczą użytkową powierzchnię rośliny.

Z tej racji częstotliwość opryskiwania zależna jest od przebiegu pogody i tempa wzrostu wegetatywnego roślin. Jeśli po zabiegu wystąpiły mocne opady, należy go powtórzyć, gdyż mogły zmyć ciecz użytkową z powierzchni. Jeżeli jednak chodzi o dokarmianie to zabieg ten nie został stracony, ponieważ część składników roślina zdążyła pobrać przez liście przed opadem, resztę zaś - zmytą z powierzchni – pobierze później przez korzenie.

Do powtórzenia zabiegu można stosować ciecz użytkową mniej stężoną (np. 0,5 – 1%).  Powinniśmy też pamiętać, że jeśli po zabiegu następuje intensywny przyrost nowych liści, to są one narażone na patogeny i należy je pokryć cieczą użytkową nawozów „U” ponownie.

***

Nawozy te nie szkodzą dorosłym owadom, w tym pszczoło, trzmielem i muchówkom. Uniemożliwiają za to owadom przechodzenie pełnego cyklu rozwojowego bezpośrednio na roślinie, gdyż niszczą najmłodsze ich stadia - jaja i młode larwy. Dlatego opryskiwanie jaj i młodych larw szkodników rozwijających się na liściach sprawia, że nie przechodzą one dalszych stadiów rozwojowych i populacja ich maleje bądź ginie.

Nie poleca się sporządzania wspólnych cieczy użytkowych pestycydów z nawozami „U”, zwłaszcza z nawozami „U” zasadowymi.

dr Bogdan Z. Jarociński

Spec. I i II stop. w zak. sadownictwa

MODR Warszawa, Oddział w Radomiu

Przyg. ade