Porady, informacje i zalecenia dla sadowników

We wrześniu i październiku we wszystkich sadach i plantacjach krzewów owocowych przystępujemy do drugiego okresu dokarmiania roślin, czyli kolejnego etapu pielęgnacji po zbiorze owoców. W tym celu jeszcze przed opadnięciem liści należy zastosować nawozy dolistne zawierające cynk i bor (stosując takie preparaty jak np. Cynko-Bor lub Borvit, Bormax, bądź Chelat cynku forte).

Wszystkim sadownikom i plantatorom przypomnę o najważniejszych zabiegach koniecznych do wykonania w najbliższym czasie.

Dr Bogdan Z. Jarociński

Bor odgrywa bardzo ważną rolę w tworzeniu pąków kwiatowych, a także wpływa
na zapłodnienie po zapyleniu kwiatów oraz dalszy rozwój zawiązków i owoców.

Cynk wpływa zaś na poprawienie odporności roślin drzewiastych, krzewów i bylin sadowniczych
na chłody, przymrozki i niskie temperatury w okresie zimy i przedwiośnia.

Natomiast w tych sadach czy plantacjach, gdzie analiza chemiczna gleby wykazała duże niedobory składników pokarmowych (np. potasu czy fosforu), pamiętajmy o opryskiwaniu ich nawozami dolistnymi. Jeżeli teraz - przed zimą - opryskamy drzewa i krzewy stosując np. Alkaliny PK lub Alkalin KB+Si to składniki te zostaną z liści odprowadzone do pędów, konarów i pni. Wiosną, gdy jeszcze korzenie nie będą mogły (ze względu na niską temperaturę gleby) pobierać tych składników,
potas - zawarty w roślinie - będzie brał już udział w procesach fizjologicznych i to od pierwszej chwili pękania i rozwijania się pąków kwiatowych i liściowych. Podobnie dzieje się z fosforem
po zastosowaniu dolistnym (stosując np. Fostar lub Plonochron fosforowy i inne nawozy makro -
i mikroelementowe).

***

Wszystkim, którzy będą zakładać sady lub plantacje roślin jagodowych przypominam o konieczności wysiania nawozów fosforowo-potasowych na podstawie analiz chemicznych gleby na makro- i mikroelementy przed głęboką orką (60 cm i głębiej). Gdy nie wysiejemy przed głęboką orką np. nawozów fosforowych przed założeniem sadu, czy plantacji, nie damy możliwości dostarczania roślinom fosforu w strefę ich korzeni (czyli w poziom wymycia, wmycia i głębiej) po ich wysadzeniu na miejsce stałe, ponieważ fosfor w glebie nie przemieszcza się. Chcąc nie mieć z tym składnikiem (tak ważnym) w przyszłości w sadzie lub na plantacji żadnych kłopotów, lepiej jest wcześniej prawidłowo przygotować glebę – jeszcze przed wysadzeniem drzewek lub krzewów owocowych na miejsce stałe.

***

Sadownicy, którzy opóźnili się w stosowaniu wapnia dolistnie w 4-6 tygodniu po zakończeniu kwitnienia drzew jabłoni, mieli już kłopoty w tym roku w sadzie z chorobami fizjologicznymi owoców i będą też mieli kłopoty z przechowaniem ich (np. ze zbrązowieniem przygniezdnym i innymi chorobami). Wyraźne objawy braku wapnia na owocach można było poznać zaraz po wejściu do sadu (objawy gorzkiej plamistości podskórnej na owocach jabłoni).

Aby utrzymać prawidłowe zabarwienie owoców charakterystyczne dla danej odmiany
nie zapominajmy o opryskiwaniu drzew jabłoni manganem stosując np. Mikrovit Mn bądź Chelat manganu forte14 w 2-3 zabiegach przed zbiorem owoców.

***

Natomiast tym wszystkim, którzy będą wysadzać drzewka owocowe jesienią, czy też wiosną, przypominam by zwracali uwagę na głębokość ich sadzenia. Miejsce szczepienia (okulizacji) musi wyraźnie znajdować się ponad powierzchnią gleby. Pomimo wielokrotnego zwracania na to uwagi,
w dalszym ciągu nie przestrzega się tej zasady, a później wynikają problemy. Skutkiem tej złej praktyki jest to, że kiedy drzewa zaczynają rozwijać się wegetatywnie to spada ich owocowanie,
gdyż odmiana szlachetna ukorzenia się tam, gdzie - za głęboko! - zostało na miejsce stałe wsadzone drzewko.

***

Wysadzając drzewka jesienią, musimy też koniecznie zabezpieczyć ich korzenie przed przemarznięciem w okresie bezśnieżnych zim przez usypanie wokół drzewek kopczyków
do wysokości 20-25 cm nad powierzchnią gleby (biorąc do tego celu glebę z międzyrzędzi, a nie
z rzędu drzewek).

Wysadzając drzewka jesienią na miejsce stale, musimy je również zabezpieczyć przed zwierzyną leśną, przez zakładanie na pnie różnego rodzaju osłonek. Nie zalecam zakładania na pnie drzewek folii (np. z worków po nawozach), ze względu na złe oddziaływanie jej na stan zdrowotny drzewek
po okresie zimowym. W nie ogrodzonych sadach polecam do zabezpieczenia drzewek przed zwierzyną leśną stosowanie późną jesienią i wiosną, w dniach o dodatnich temperaturach powietrza preparatu Pellakol 10 PA. Tym preparatem można (przy pomocy opryskiwacza plecakowego) opryskiwać drzewka. Działa on na zmysły smaku i powonienia zwierząt leśnych. Ci wszyscy, którzy w ostatnich latach wysadzili drzewka w nie ogrodzone pola, wiedzą jaką ponieśli stratę nie zabezpieczając ich (pni i koronek) przed zwierzyną leśną.

***

W dalszym ciągu przypominam, że na nieużytkach nie należy sadzić leszczyny. Informuję o tym, ponieważ ten gatunek w dalszym ciągu jest modny i wszyscy mający słabe gleby myślą, że jak wysadzą leszczynę to będą mieli bez nakładów pracy i środków inwestycyjnych jakieś zyski. Takie osoby są w wielkim błędzie, ponieważ leszczyna wymaga gleb ciepłych i w miarę żyznych
o dobrych stosunkach wodno powietrznych. Nie nadają się do jej uprawy gleby kwaśne, ciężkie, podmokłe i zimne, jak również zbyt lekkie i suche. Leszczyna wymaga nawodnienia i prawidłowego nawożenia doglebowego i dokarmiania dolistnego makro - i mikroelementami.

***

W okresie jesienno zimowym największym zagrożeniem w sadach (zwłaszcza w okresie łagodnych zim) drzew owocowych jabłoni i grusz jest rak drzew owocowych. W sadach jabłoniowych i gruszowych blizny po opadłych liściach są wrotami do infekcji grzyba. Dlatego polecam
do zabezpieczenia tych blizn stosowanie preparatu Cukarb 350 S.C. Działa on zapobiegawczo nie dopuszczając do porażenia roślin, a także interwencyjnie, skutecznie zwalczając tego grzyba w czasie jego wnikania w tkanki rośliny. W szkółkach - po usunięciu liści z drzewek i przed ich wykopaniem - należy zastosować podobny zabieg.

***

Późną jesienią należy zwalczać chwasty w sadach i na plantacjach krzewów jagodowych stosując np. Roundup (w sadach powyżej 3-go roku) lub Kerb 50WP przy zastosowaniu osłon herbicydowych. Natomiast na plantacjach truskawek stosujemy Stomp. W obecnym sezonie wegetacyjnym nie brakowało opadów deszczu i chwasty rosły także w rzędach drzew.

Przypominam też o konieczności zabezpieczenia drzewek i drzew starszych przed nornicami stosując preparat do ich zwalczania np. Normix i inne, czytając wcześniej dokładnie instrukcję stosowania, która znajduje się na każdym opakowaniu.

***

Jesienią należy przeprowadzić nawożenie doglebowe w sadach i plantacjach roślin jagodowych nawozami fosforowo-potasowymi lub siarczanem magnezu lub Mikrokomplexem względnie wapnowanie gleb na i tyko na podstawie otrzymanych wyników po przeprowadzonej analizie chemicznej gleby z trzech poziomów profilu glebowego. Przypominam, że próbki gleby z pól przeznaczonych pod założenie sadu, plantacji, czy w sadzie, bądź już na plantacjach istniejących można pobierać w różnej porze roku, nawet zimą - jeśli gleba nie jest zamarznięta. Glebę należy pobierać z trzech poziomów (nie ograniczając się tylko do poziomu ornopróchnicznego, ponieważ korzenie drzew czy krzewów zalegają głęboko), poziomu próchnicznego, wymycia i wmycia składników pokarmowych. Podkreślam, że analizy gleby są niezastąpione przy określaniu potrzeb nawożenia sadu czy plantacji krzewów roślin jagodowych oraz z pól przygotowywanych do założenia sadu bądź plantacji krzewów owocowych.

dr Bogdan Z. Jarociński

spec. I i II stopnia w zakresie sadownictwa

MODR w Warszawie

Oddział w Radomiu