Bezpieczne przechowywania ziarna
Bezpiecznie przechowuje się ziarno tylko w magazynach do tego celu przeznaczonych, czyli magazynach zbożowych. Mogą to być powszechnie stosowane magazyny podłogowe, jak i coraz bardziej popularne i stosunkowo niedrogie magazyny komorowe o konstrukcji stalowej (np. silosy typu BIN). Większość rolników docenia rolę czyszczenia oraz osuszania ziarna na etapie jego przechowywania. Jest jednak grupa rolników, którzy nie do końca świadomi problemu, ponoszą z tego tytułu niepotrzebne straty. Każdy z etapów, od chwili zbioru, przez transport i czyszczenie wpływa na zmianę wilgotności ziarna. Wśród szeregu czynników mających wpływ na jego jakość jest wilgotność i temperatura. Zbyt duża wilgotność sprzyja występowaniu i nasilaniu się procesów niekorzystnych, następuje rozwój mikroorganizmów i szkodników. Zarodniki grzybów przenoszone z kurzem i pyłem kiełkują już w momencie, gdy wilgotność ziarna przekroczy 15 %. Proces kiełkowania zarodników wzrasta wielokrotnie wraz ze wzrostem wilgotności ziarna. Sprzyja temu również wysoka wilgotność powietrza, większa niż 65 - 70 %. Rozwój grzybów jest początkowo niezauważalny, powoduje on jednak wzrost wilgoci i temperatury zbóż oraz przyspiesza rozwój pleśni. Zaatakowane ziarno traci zdolność kiełkowania (zmniejszając wartość siewną, a w dodatku nabiera brzydkiego zapachu). Zapobiegać tym procesom można poprzez utrzymywanie właściwej temperatury oraz wilgotności, przez szuflowanie, przedmuchiwanie suchym i chłodnym powietrzem. Wykorzystując w tym celu wentylatory i dmuchawy. W przypadku silosu zbożowego zalecane jest jego intensywne wietrzenie. Oprócz decydujących czynników mających wpływ na jakość przechowywanego ziarna, takich jak wilgotność i temperatura, jest również czystość ziarna. Ziarno zebrane z pola należy oczyścić z wszelkich zanieczyszczeń zarówno organicznych jak i mineralnych. Do czyszczenia ziarna stosowane są wialnie. Magazyn zbożowy musi być chroniony przed dostępem wilgoci oraz odpadów atmosferycznych. Ściany magazynu muszą być gładkie, okna, drzwi i otwory wentylacyjne zabezpieczone i doszczelnione, podłoga pozamiatana, a cała konstrukcja magazynu dokładnie odkurzona (np. odkurzaczem) i oczyszczona.
Od 1 maja 2004 roku obowiązuje w Polsce unijny system interwencji na rynku zbóż. Zboże, które nie spełnia minimalnych wymagań jakościowych zostanie odrzucone. Dlatego też, zbiór powinien odbywać się w pełnej dojrzałości, gdy ziarno jest w miarę doschnięte. Niezwłocznie po jego zebraniu i zwiezieniu z pola warto jest ocenić jego wilgotność oraz stan zanieczyszczenia. Stosując odpowiednie zabiegi można wpłynąć, tak na obniżenie zarówno zanieczyszczeń jak i wilgotności. Obecnie przy wysokiej cenie zbóż i tendencjach wzrostowych, prawidłowe metody przechowania stanowią o sukcesie finansowym działalności rolniczej.
Autor:
Paweł Kołodziejski
Oddział Ostrołęka