Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Jak określić optymalny termin zbioru kukurydzy na kiszonkę?

kiszonki  Kiszonka z kukurydzy jest niezastąpioną paszą w żywieniu wysokomlecznych krów. Nie ma innej rośliny dostarczającej tak dużych ilości energii koniecznej do produkcji mleka. Chociaż kukurydza dobrze się zakisza, to uzyskiwane z niej kiszonki nie są najlepszej jakości. Przyczyną są błędy popełniane podczas zbioru i kiszenia.  

  Wprowadzenie do uprawy odmian mieszańcowych i udoskonalenie maszyn do zbioru (rozdrabniających prawie w pełni dojrzały ziarniak) spowodowało przesunięcie terminu zbioru z dojrzałości mleczno-woskowej do woskowo-szklistej. Ta zmiana znacząco zwiększa wartość energetyczną kiszonki z całych roślin kukurydzy, co pomaga pokryć wysokie zapotrzebowanie na energię wysokowydajnych krów. Na obecnym etapie rozwoju technologii produkcji kiszonki z kukurydzy, jej wartość pokarmowa w bardzo dużym stopniu zależy od terminu zbioru. 

   Najważniejszym kryterium w wyborze terminu zbioru jest zawartość suchej masy w zakiszanym materiale. Natomiast czynnikami decydującymi o zawartości suchej masy są: odmiana, warunki pogodowe, faza wzrostu oraz wysokość ścinania roślin w czasie zbioru. Skoro zawartość suchej masy w kolbie i ziarniakach jest większa niż łodygach i liściach, to im wyżej będą ścinane rośliny przez sieczkarnię, tym wyższa będzie zawartość suchej masy. Wyższe koszenie zapobiega też zanieczyszczeniu kiszonki mikotoksynami.

Linia mleczna a termin zbioru

   Oglądanie ziarniaków, a konkretnie ustalanie położenia linii mlecznej w ziarniaku kukurydzy, było do niedawna podstawowym sposobem wyznaczania terminu zbioru. Jeżeli linia mleczna znajduje się w 1/3 wysokości ziarniaka (od góry), to przyjmuje się, że zawartość suchej masy w zielonce wynosi 32-33%. Kiedy linia mleczna znajduje się w środku ziarna, to jego połowę zajmuje tak zwana skrobia szklista, a drugą skrobia mączysta. To jest optymalny termin zbioru kukurydzy na kiszonkę, teoretycznie pokrywający się z zawartością suchej masy w całej roślinie, równą około 35%. Gdy linia mleczna znajduje się w 2/3 wysokości ziarniaka (od góry), ziarno jest trudne do rozdrobnienia.                                                        

   Położenie linii mlecznej należy traktować tylko jako informację dodatkową w ustalaniu terminu zbioru. Ze względu na zmienność pomiędzy mieszańcami oraz anomalie pogodowe, ustalanie terminu zbioru na podstawie położenia linii mlecznej w ziarniaku może być zawodne.                                                                                  Proponuje się, aby zakiszany materiał zawierał około 35% suchej masy. Ziarniak jest wtedy dobrze wypełniony skrobią, zaś zielonka wystarczająco wilgotna do skutecznego ubicia w silosie. Nie jest również zdrewniała, a więc dobrze trawiona. Powyższe kryteria najlepiej wypełniają odmiany „stay green”, charakteryzujące się zielonymi częściami wegetatywnymi (liście, łodygi) pomimo osiągnięcia pełnej dojrzałości ziarna.

Pewny sposób określenia ilości suchej masy

   O terminie zbioru kukurydzy na kiszonkę nie powinny decydować data, możliwość wykonania usługi czy też przykład sąsiada, ale faktyczna zawartość suchej masy w zakiszanym materiale – łodygach, liściach i całej kolbie. Można ją oznaczyć w bardzo prosty sposób - za pomocą kuchenki mikrofalowej. Jak to zrobić?

   Najpierw pobieramy skoszoną zielonkę z różnych miejsc, około 2kg. Po wymieszaniu zostawiamy
1kg i z tej ilości na wadze kuchennej odważamy 100g zielonki. Próbkę z tacką umieszczamy w kuchence mikrofalowej nastawionej na 400-600 W. Do kuchenki wstawiamy szklankę do połowy wypełnioną wodą. Po 10 minutach ogrzewania otwieramy kuchenkę, aby wyparowała woda. Ponownie ogrzewamy próbkę przez 5 minut. Znowu otwieramy kuchenkę, by wyparowała woda. Następnie zamykamy i ogrzewamy przez 1 minutę, otwieramy, zamykamy i ogrzewamy przez kolejną 1 minutę. Postępujemy tak 2-3 razy. Po każdej minucie ważymy próbkę i gdy jej masa się nie zmienia, to uzyskany wynik jest zawartością suchej masy. Jeżeli ze 100 gramów zostało 35 gramów, to zielonka zawiera 35% suchej masy.  

Ważne jest właściwe pocięcie roślin

   Przystępując do zbioru kukurydzy na kiszonkę w optymalnym terminie, pamiętajmy też o odpowiednim pocięciu zakiszanej masy, czyli na sieczkę o długości około 1cm. Do niedawna nadłamany ziarniak w zakiszanej masie uważano za prawidłowo rozdrobniony. Obecnie do optymalnej strawności skrobi konieczne jest podzielenie go na kilka cząstek. Nawet najsprawniejsze i najbardziej ostre noże sieczkarni nie uszkadzają ziarniaków. Do właściwego ich rozdrobnienia wymagane są sprawne urządzenia zgniatające tzw. wałki w sieczkarniach. Stopień rozdrobnienia ziarniaków jest szczególnie istotny przy późniejszym terminie zbioru, gdy ziarniak jest twardy. Z kolei przy braku dobrych maszyn do zbioru, nie zapewniających dobrego rozdrobnienia ziarniaków kukurydzy, lepiej zbierać ją wcześniej, w dojrzałości mleczno-woskowej, przy zawartości 32-33% suchej masy. Przy tej zawartości suchej masy powinna być też zbierana kukurydza zakiszana w pryzmach, ponieważ wtedy łatwiej ją ugnieść. Mając do dyspozycji silosy przejazdowe, zbieramy ją oczywiście w fazie optymalnej, czyli przy zawartości 35% suchej masy.

Zofia Chotyniec – Oddział Siedlce

OPR. A.D.

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.