Groźne szkodniki glebowe
Do najgroźniejszych szkodników glebowych możemy zaliczyć pędraki, drutowce i rolnice. Pędraki są larwami chrząszczy chrabąszczowatych (chrabąszcz majowy, guniak czerwczyk, ogrodnica niszczylistka), drutowce to larwy chrząszczy z rodziny sprężykowatych, a rolnice to gąsienice motyli nocnych.
W ostatnich latach ich występowaniu sprzyjają zmiany klimatu oraz uproszczenia agrotechniki. Zwalczanie szkodników glebowych bywa trudne, a niejednokrotnie niemożliwe. Z każdym rokiem bowiem kurczy się lista dostępnych środków ochrony roślin, wprowadzane są także ograniczenia w stosowaniu insektycydowych zapraw nasiennych, które eliminują szkodniki w pierwszych fazach wzrostu roślin.
PĘDRAKI
mają białe lub kremowe łukowato wygięte ciało. Posiadają trzy pary odnóży i brązową głowę. W zależności od gatunku rozwój jednego pokolenia trwa od 1 roku do 5 lat i kończy się masowym wylotem chrząszczy. Pędraki niszczą korzenie traw, warzyw, roślin rolniczych, a nawet drzew. Skutkiem ich żerowania jest częściowe lub całkowite zamieranie roślin. Uszkodzone rośliny słabiej pobierają wodę i składniki pokarmowe, wolniej rosną, gorzej plonują, są podatne na choroby i przemarzanie. W warzywach korzeniowych lubią wygryzać otwory, przez co tracą one wartość handlową. Osobniki dorosłe żerują na drzewach i krzewach podgryzając liście, co prowadzi do powstawania gołożerów. Zwalczanie pędraków -jednym ze sposobów jest wyłapywanie i likwidacja owadów dorosłych. Można strząsać je z drzew na płachty rano, gdy są mało ruchliwe.
Dobre efekty daje częste przekopywanie gleby, w tym wykonywanie orki przedzimowej. Larwy giną wystawione na promienie słoneczne, narażone na chłody lub są zjedzone przez ptaki. Planując założenie plantacji pod uprawę dobrze najpierw wysiać rośliny, których chrząszcze nie tolerują np. lucernę, gorczycę, grykę lub cebulę. Przydatne może być także podlewanie roślin ekologicznymi gnojówkami. Istotny jest również odpowiedni płodozmian, a także izolacja przestrzenna od ugorów oraz upraw okopowych i wieloletnich, podmokłych łąk, parków, a także ograniczanie zachwaszczenia. W ostateczności można zastosować dostępne środki chemiczne.
DRUTOWCE
są larwami chrząszczy sprężykowatych. Występują powszechnie na łąkach, polach uprawnych i nieużytkach. Charakteryzują się wydłużonym, twardym, żółtobrązowym ciałem o długości ok. 2,5 cm. Podobnie jak u pędraków rozwój drutowców odbywa się w glebie. Preferują gleby wilgotne o dużej zawartości próchnicy, w których odżywiają się substancjami organicznymi. Wiosną zjadają nasiona i kiełkujące rośliny. Szczególnie lubią bulwy ziemniaków, buraki, korzenie marchwi, korzenie i owoce truskawek. W bulwach drążą długie, wąskie korytarze, uszkadzają też system korzeniowy roślin i podstawę pędu, co skutkuje ich zamieraniem.
Zwalczanie drutowców – drutowce najłatwiej wyłapać przy użyciu pułapek z kawałków ziemniaków czy buraków, które umieszczamy w ziemi na głębokości ok. 5 cm. Po kilku dniach wyjmujemy przynęty z ziemi i usuwamy wyłapane szkodniki. Ważne jest również stosowanie płodozmianów, w których wysiewa się rośliny nieatakowane przez drutowce np. fasola, groch, gorczyca. Do skutecznych metod chemicznych, ograniczających występowanie drutowców należy przedsiewne zaprawianie materiału siewnego.
ROLNICE
- to gąsienice motyli nocnych. Większość gatunków rolnic jest polifagami, żerującymi na różnych gatunkach roślin. Najliczniej występują: rolnica zbożówka, rolnica czopówka, rolnica panewka, rolnica gwoździówka. Rolnice zimują w ziemi na głębokości 20-30 cm w stadium gąsienicy lub poczwarki. Wczesną wiosną, kiedy temperatura gleby przekroczy 10oC młode gąsienice zaczynają żerować na nadziemnych częściach roślin, uszkadzając liście lub podcinając wschodzące rośliny. Prowadzi to do placowego wypadania roślin. Jedna gąsienica może zniszczyć do kilkunastu roślin.
Starsze stadia gąsienic na powierzchnię wychodzą nocą, podgryzają rośliny, które przewracają się. Zwalczanie rolnic - podstawową metodą ograniczania ich liczebności jest prawidłowa agrotechnika. Zabiegami ograniczającymi liczebność rolnic są przede wszystkim uprawki mechaniczne: podorywka wykonana bezpośrednio po zbiorze roślin przedplonowych oraz głęboka orka jesienna.
Podczas tych zabiegów znaczna część gąsienic ginie mechanicznie lub jest zjadana przez ptaki. Do oprysku można wykorzystać biopreparaty, zawierające bakterię Bacillus thiringiensis np. Biobit 3,2 WP , Dipel 3,2 WP oraz Lepinox plus, po których nie obowiązuje okres karencji. Gąsienice rolnic można również zwalczać chemicznie opryskując plantacje środkami ochrony zalecanymi w aktualnych programach ochrony roślin albo wysiewając insektycydy w formie granulatów doglebowych.
Źródła:
Tekst:
Jolanta Miazek
MODR Oddział Bielice