Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Porównanie europejskich technologii uprawy rzepaku ozimego

Porównanie technologii uprawy rzepaku ozimego stało się stałym elementem Dni Pola (Feldtage) organizowanych co dwa lata przez DLG (Niemieckie Towarzystwo Rolnicze). 

W tym roku Dni Pola odbyły się w miejscowości Bernburg-Strenzfeld (pomiędzy Magdeburgiem i Halle) w landzie Saksonia Anhalt. Specjaliści z pięciu krajów - Niemiec, Czech, Francji, Szwecji i Polski - przedstawili tam osiem rożnych technologii produkcji rzepaku. 

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne w Płońsku po raz drugi uczestniczył w konkursie dotyczącym technologii uprawy rzepaku ozimego. Rzepak poddany konkursowi uprawiany był na bardzo dobrych glebach typu czarnoziem lessowy o pH 7,4 (gleba została oceniona 
na 87 punktów glebowych w skali 100 pkt.). Średnia roczna suma opadów w tym rejonie wynosi około 500 mm opadów rocznie, a średnia temperatura roczna 9,7 oC.

Warunki konkursu

Uczestnicy konkursu technologii uprawy rzepaku mogli dobrowolnie wybrać odmianę, normy wysiewu, nawożenie pogłówne i środki ochrony roślin. Dozwolone było stosowanie nawozów 
i środków ochrony zaproponowanych przez uczestników konkursu oraz z listy przedstawionej przez organizatorów. Musiały być one jednak dopuszczone do stosowania na terenie Niemiec.

Przygotowanie gleby do siewu oraz termin siewu rzepaku (30.08.2011 r.) oraz jego zbiór
w dniu 23.07.2012, były wspólne dla wszystkich technologii. Wszystkie prace wykonali pracownicy DLG na zlecenie uczestników konkursu (zlecenia zabiegów były przesyłane za pomocą faxu). Pomocą, z której korzystali uczestnicy konkursu, były informacje o pogodzie i zagrożeniu przez choroby rzepaku z programu komputerowego proPlant.

Zadaniem uczestników konkursu było uzyskanie wysokiego plonu rzepaku ozimego
o dobrej jakości (w wysokiej cenie), przy poniesieniu jak najniższych kosztów. Do konkursu wybraliśmy odmianę mieszańcową Artoga firmy Limagrain. Została ona wysiana w rozstawie międzyrzędzi 45 cm, w ilości 25 szt/m2 (1,66 kg/ha). Obsada przed zimą wyniosła 21 roślin
na m2. Poza nami jeszcze trzech uczestników konkursu wybrało siew rzepaku w szerokie międzyrzędzia (25-30 nasion/m2).

Ochrona plantacji

Po uzyskaniu informacji dotyczących występowaniu chwastów w rejonie uprawy (stulichy, rodzina kapustowate) zdecydowaliśmy się zastosować herbicyd Butisan - 2 l/ha (31.08.2011). Jesienią, w celu ochrony przed sprawcami chorób grzybowych i dla regulacji pokroju roślin przed zimą, zaproponowaliśmy stosowanie fungicydu Caramba (grupa triazoli - metkonazol) w ilości 0,8 l/ha.

Rośliny rzepaku dobrze przetrwały zimę dzięki okrywie śnieżnej. Temperatura tylko
w okresie  koniec stycznia -  luty spadła kilka stopni  poniżej 00 C.

Wiosną wykonane zostały dwa zabiegi zwalczające choroby. Pierwszy zabieg fungicydowy, w fazie wzrostu pędu, został wykonany ponownie preparatem Caramba, ale w dawce 1 l/ha. Drugi zabieg został wykonany przez organizatorów we wszystkich technologiach, w fazie opadania pierwszych płatków kwiatowych, przy użyciu fungicydów Ortiva  (azoksystrobina) - 0,4 l/ha + Proline (protiokonazol) - 0,4 l/ha. Największe nasilenie chorób na rzepaku było ze strony suchej zgnilizny kapustnych, czerni krzyżowych i szarej pleśni. Zastosowana ochrona chemiczna na rzepaku w polskiej technologii skutecznie ograniczyła występowanie chorób grzybowych.

W przypadku zwalczania szkodników, organizatorzy sami podejmowali decyzje o terminie zabiegu
i wyborze insektycydów. W połowie marca zastosowano mieszaninę insektycydów: Biscaya - 0,4 l/ha (grupa neonikotynoidów) + Fastac SC - 0,1 l/ha (grupa pyretroidów). Drugi zabieg,  w okresie przed kwitnieniem rzepaku, wykonano stosując ponownie Fastac S.C. - 0,1 l/ha.

 

Zastosowaliśmy standardowe nawożenie

 

W technologii nawożenia zaplanowaliśmy jesienne stosowanie azotu w ilości 30 kg N/ha
w postaci KAS (saletrzak). Rzepak uprawiany był bowiem po zbożach, które intensywnie pobierają
z gleby N-mineralny. Na początku marca, po uwzględnieniu zawartości N-min w glebie po zimie, zastosowaliśmy 104 kg N/ha + 52 kg S/ha w postaci ASS  (saletro-siarczan amonu 26 N + 13 S). Tym nawożeniem pokryliśmy zapotrzebowanie rzepaku na siarkę, która jest makroelementem istotnym
w przekształcaniu azotu w białko oraz w syntezie kwasów tłuszczowych. Rzepak potrzebuje około
40-60 kg S/ha.

W okresie pąkowania roślin zaplanowaliśmy drugą wiosenną dawkę azotu w ilości 90 kg/ha
w postaci KAS. Dodatkowo zastosowaliśmy dolistne dokarmianie w postaci Soluboru
1,5 kg/ha w połączeniu z pierwszym wiosennym zabiegiem ochrony fungicydowej. Bor jako najważniejszy mikroelement w nawożeniu rzepaku ma istotne znaczenie plonotwórcze. Jego niedobory powodują m.in. nierównomierny wzrost, pękanie łodyg i słabo wykształcone łuszczyny. Nawożenie siarką i borem stało się teraz standardem i jest elementem tworzenia wysokiego plonu.

 

Podsumowanie

 

Plony rzepaku kształtowały się na poziomie 54-60 dt/ha. Najwyższe uzyskały odpowiednio technologie francuska (60,66 dt/ha) oraz czeska (59,01 dt/ha), czyli technologie siewu gęstego przy rozstawie rzędów 12 cm (wysiew 40 nasion/m2).  Prowadzona przez nas nowatorska technologia w siewie o rozstawie rzędów 45 cm wydała plon 54,69 dt/ha.

W Niemczech rolnicy uzyskują dopłaty do ceny rzepaku za procentowy udział oleju
w nasionach, dlatego też oceniano ten parametr. Zawartość tłuszczu w nasionach kształtowała się w przedziale od 46,8 % do 50,0 % (polska technologia uzyskała 49,6%), która przełożyła się na dobrą cenę nasion, około 60 €/dt.

Oceniając zastosowane technologie w tym konkursie można zauważyć, że wpływ na dochód  z ha miały wysokość plonów oraz poziom kosztów. Francuska technologia, z najwyższym plonem, uzyskała pierwsze miejsce pod względem efektywności finansowej, a  drugie miejsce uzyskała technologia szwedzka, która znalazła się na czwartym miejscu po względem wysokości plonu.

Należy podkreślić, że plony „rzepaku konkursowego” były wysokie, przekraczały 50dt/ha. Tabele informują o płodozmianie, o wynikach analizy gleby na azot mineralny oraz przedstawiają wyniki konkursu (plonowanie, nadwyżka bezpośrednia).

 

Tab.1 Płodozmian na terenie doświadczeń

Rok

Uprawa

2005

groch

2006

pszenica ozima

2007

pszenica ozima

2008

jęczmień  ozimy

2009

rzepak ozimy

2010

pszenica ozima

2011

owies


Tab. 2 Wyniki analizy gleby (N-Min)

22.02.2012

N-Min (0-30 cm)

17 kg N/ha

N-Min (30-60 cm)

14 kg N/ha

N-Min (60-90 cm)

10 kg N/ha

Suma

41 kg N/ha



Tab. 3 Uczestnicy doświadczeń, odmiany rzepaku ozimego, obsada

Lp

Kraj

Kod

Instytucja

Odmiana

Obsada rzepaku

(szt/m2)

1

Niemcy

LLFG

Landesanstalt fur Landwirtschaft, Bernburg-Strenzfeld

Sherpa

30

2

Niemcy

lfBP

Institut fur Bodenkultur und Pflanzenbau, Schackenthal

Sherpa

30

3

Niemcy

H.A.

Hense Agrarforschung, Gettorf

Artoga+Sherpa+PR46W20

25

4

Niemcy

FH

Hochschule Anhalt, Bernburg

Visby

35

5

Czechy

CZ

SPZO, Praga

Sherpa

40

6

Francja

F

CETIOM, Dijon

Sherpa

40

7

Szwecja

S

Svensk Raps AB, Limhamn

Avatar

40

8

Polska

Pl

MODR, Oddział Poświetne,  Płońsk

Artoga

25



Tab. 4 Plonowanie rzepaku ozimego

Lp

Kraj

Kod

Plon w dt/ha

Zawartość oleju w %

Cena €/dt

1

Niemcy

LLFG

58,33

49,2

59,35

2

Niemcy

lfBP

55,17

49,8

59,76

3

Niemcy

H.A.

56,83

50,0

59,84

4

Niemcy

FH

56,21

46,8

57,44

5

Czechy

CZ

59,01

48,5

58,83

6

Francja

F

60,66

48,4

58,68

7

Szwecja

S

57,86

50,2

60,12

8

Polska

Pl

54,69

49,6

59,55



Tab. 5 Nadwyżka bezpośrednia

Przychód razem w

€/ha

LLFG

lfBP

H.A.

FH

CZ

F

S

Pl

Wartość sprzedaży ziarna

3473,24

3307,67

3411,83

3238,40

3483,61

3570,21

3489,75

3267,45

Dopłaty obszarowe

330,00

330,00

330,00

330,00

330,00

330,00

330,00

330,00

Razem

3803,24

3637,67

3741,83

3568,40

3813,61

3900,21

3819,75

3597,45

Koszty razem

w €/ha

               

Nasiona

50,00

53,60

42,50

61,64

72,36

72,36

72,36

42,50

Nawożenie

216,00

166,10

148,86

231,94

201,90

209,80

201,23

242,95

Ochrona roślin

146,59

186,64

189,92

221,84

139,70

141,59

134,09

203,62

Koszty maszyn

203,85

205,37

206,12

213,88

197,02

195,50

196,42

196,42

Robocizna

24,64

20,17

24,37

26,80

20,44

24,10

20,03

26,40

Ubezpieczenie

15,00

15,00

15,00

15,00

15,00

15,00

15,00

15,00

Razem

656,08

646,88

626,77

771,10

646,42

658,35

639,13

726,89

Nadwyżka bezpośrednia

z 1 ha

3147,16

2990,79

3115,06

2797,30

3167,19

3241,86

3180,62

2870,56

 

Janusz Sychowicz

MODR, Oddział Poświętne w Płońsku

Przyg. ade

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.