Baltic Deal na Mazowszu

Baltic Deal to projekt działań mających   na celu ograniczenie ?ucieczki? azotu i fosforu do Bałtyku. W projekcie biorą udział organizacje, instytucje, służby doradcze i rolnicy z krajów nadbałtyckich m.in. z Danii, Szwecji, Polski, Finlandii, Litwy, Łotwy, Estonii. Sieć ponad 100 gospodarstw demonstracyjnych w siedmiu krajach została założona, aby pokazywać efektywne inwestycje, dobre praktyki rolnicze i działania rolnośrodowiskowe. W Polsce w tym projekcie bierze  udział 48 gospodarstw, z czego 5 na Mazowszu.

W dniach 18-19.10.2012 r. w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego  odbyły się warsztaty w ramach projektu Baltic Deal. Warsztaty były poświęcone praktykom rolniczym ograniczającym skażenie wód, a w konsekwencji Bałtyku substancjami nawozowymi.

W spotkaniu wzięli udział: rolnicy, przedstawiciele samorządów zajmujący się rolnictwem i ochroną środowiska, przedstawiciele organizacji rolniczych oraz doradcy z woj. mazowieckiego.

Uczestnicy szkolenia spotkali się pierwszego  dnia w Centrum Edukacyjno-Konferencyjnym MODR Warszawa O/Poświętne, gdzie odbył się dzień wykładowy. Uczestników i wykładowców powitała pani Małgorzata Podloch-Radzymińska, koordynator projektu z MODR Warszawa. Pani Justyna Fila z Centrum Doradztwa Rolniczego O/Radom (prowadzącego projekt ze strony Polski) przedstawiła założenia projektu Baltic Deal, szczególną uwagę zwracając na eutrofizację Morza Bałtyckiego. Wykład o zanieczyszczeniu wód Polski substancjami biogenicznymi z uwzględnieniem wpływu rolnictwa wygłosił profesor Stefan Pietrzak z Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego  w Falentach. Profesor przedstawił działania zapobiegające utracie składników pokarmowych i skażeniu wód oraz bilans składników pokarmowych w gospodarstwach rolnych  na przykładzie danych zebranych w projekcie. Temat racjonalnego nawożenia przybliżyła słuchaczom dr Tamara Jadczyszyn z Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Uczestnicy mogli  poznać możliwości programu Nawsald do sporządzania planów nawozowych w gospodarstwach rolnych w zgodzie z zasadami zrównoważonej gospodarki składnikami mineralnymi. Wykład na temat rolnictwa precyzyjnego przeprowadził  Krzysztof Lech doradca z MODR O/Poświętne. Uczestnicy szkolenia mogli pogłębić swoją dotychczasową wiedzę oraz wymienić doświadczenia w zakresie działań prośrodowiskowych z innymi rolnikami i przedstawicielami nauki.

Drugi dzień warsztatów zorganizowany był przez pracowników MODR Oddział Bielice w gospodarstwie demonstracyjnym Adama i Tomasza Jeznach w Wójtówce, gmina Sochaczew, które zostało wybrane spośród  biorących  udział w projekcie Baltic Deal na Mazowszu. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji warzyw: głównie cebuli, kapusty białej, pekińskiej i kalafiora późnego. Uprawiane są również zboża dla zachowania płodozmianu. Obecnie właściciele gospodarują na ponad 40 ha. Od wielu lat współpracują z MODR Oddział Bielice, a w ramach projektu od 2011 r.

Właściciel  podkreślił, że jego zasadniczym celem jest wdrażanie proekologicznych metod gospodarowania, preferowanie systemu zrównoważonego, zgodnego z integrowaną produkcją. Ojciec i syn są członkami Stowarzyszenia Polskich Dystrybutorów Owoców i warzyw „Unia Owocowa”, zrzeszającego 28 eksporterów owoców i warzyw z terenu Polski. Prowadzą również firmę rodzinną „Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Jeznach” zajmujące się skupem i eksportem owoców i warzyw. Pan Adam uważa, że w obecnych czasach trudno utrzymać się tylko z produkcji rolniczej, dlatego należy podejmować inne działania, organizować stowarzyszenia i wprowadzać innowacyjne rozwiązania.

Doskonałym tego przykładem jest laboratorium, które powstało na terenie gospodarstwa do badań nad wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Jeznach realizuje projekt „Badania nad prototypem małej elektrowni wodnej opartej na wykorzystaniu efektu Jutkina” w ramach programu Innowacyjna Gospodarka. Równolegle opracowuje się inne urządzenia energetyczne, które mogą wytwarzać i minimalizować zużycie energii elektrycznej. Ta tematyka wzbudziła duże zainteresowanie wśród uczestników, którzy zadawali szereg pytań.

Właściciel gospodarstwa zaprezentował również Biobed- stanowisko do mycia i napełniania opryskiwaczy, utworzone w 2003 r w ramach programu Czysty Bałtyk. Konstrukcja  Biobedu powoduje, że pozostałości pestycydów przed i po zabiegach chemicznych   w sposób niekontrolowany nie przenikają do wód i głębszych warstw gleby.

Duże zainteresowanie wzbudziła przechowalnia cebuli bez wykorzystania wentylatorów i urządzeń chłodniczych. Uczestnicy dopytywali o elementy konstrukcji, dzięki którym możliwe jest aż tak długie przechowywanie cebuli.

Kolejnym przykładem proekologicznych działań jest stosowanie w gospodarstwie preparatów Biojodis i  Apol-Humus.  Pierwszy z nich jest organicznym preparatem na bazie jodu poprawiającym właściwości gleby, zawierającym w swoim składzie szczepy mikroorganizmów glebowych. Podstawowym składnikiem drugiego jest płynna próchnica.

Uczestnicy spotkania oglądali również maszyny i urządzenia rolnicze, w które wyposażone jest gospodarstwo Adama i Tomasza Jeznach. Są to maszyny precyzyjne, najczęściej produkcji krajowej, niejednokrotnie udoskonalane przez gospodarza.

Ostatnim punktem programu był przejazd na plantacje kapusty pekińskiej i kalafiora, gdzie właściciel opowiedział o metodach produkcji, zmianowaniu, doborze odmian i plonowaniu oraz własnej produkcji warzyw.

Dzięki takim projektom jak Baltic Deal, promującym dobre praktyki rolnicze, możliwe jest zgłębianie wiedzy, prezentowanie nowych rozwiązań i wymiana doświadczeń, co z pewnością korzystnie wpłynie na środowisko naturalne, którego częścią jesteśmy my sami.

Grażyna Michalak MODR O/Bielice