Smaki Mazowsza – produkt tradycyjny i lokalny

22 listopada płocki Oddział Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego wraz z Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w Warszawie zorganizowały konferencję „Wytwarzanie produktów tradycyjnych i regionalnych z własnych surowców w gospodarstwach rolników indywidualnych – stan i perspektywy”. Obrady odbyły się w pięknych plenerach Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

Pomysł szkolenia był skutkiem licznych dyskusji, próśb i rozmów z rolnikami, którzy pamiętając o tradycji rodzinnej i starych przepisach kulinarnych chcą wyrabiać i sprzedawać produkty żywnościowe w swoich gospodarstwach. Zmieniające się gusty i potrzeby (szczególnie bogatszej części społeczeństwa), moda na produkty tradycyjne i regionalne, oraz przekonanie konsumentów, że mają one wyższą jakość zdrowotną i wartość organoleptyczną, niż wytwarzane masowo, spowodowała że część rolników upatruje w tym niszę ekonomiczną. Uważają oni, że korzystając z niej poprawią warunki życia swoich rodzin, a jednocześnie zachowają dla potomnych tradycję kulinarną.

 

Poznajemy nasz potencjał

Spotkanie otworzył dyrektor Oddziału Płockiego MODR Wojciech Banaszczak, który przywitał przybyłych gości: panią dyrektor Grażynę Opolską, gospodarza Muzeum dyrektora Jana Rzeszotarskiego, dyrektora Delegatury Urzędu Marszałkowskiego Michała Twardego, pracowników władz samorządowych i państwowych, przedstawicieli lokalnych grup działania oraz liczną grupę rolników żywo zainteresowanych tematem szkolenia.

Następnie głos zabrał dyrektor Muzeum Jan Rzeszotarski, który w bardzo interesujący sposób opisał działania skansenu na rzecz kultywowania tradycji wsi polskiej. Dodatkową atrakcją było obejrzenie przez gości filmu „Cztery pory roku w skansenie”.

Wykład na temat „Produkty tradycyjne i regionalne szansą rozwoju regionu” wygłosił pracownik Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego Krzysztof Zaniewski. W bardzo ciekawy sposób i przystępnie dla wszystkich słuchaczy przedstawił historię produktu tradycyjnego w zachodniej Europie, sposób chronienia go w UE oraz omówił rozwijający się rynek w Polsce. Szczególną uwagę zwrócił na zalety, jakie dla danego regionu ma uczestnictwo rolników, ogrodników, przetwórców żywności, restauracje i sprzedawców detalicznych w Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego.

Mamy złe przepisy

Tematami kolejnych wykładów były „Produkcja mięsa i przetworów zwierzęcych na użytek własny” oraz „Sprzedaż bezpośrednia”. Wygłosiły je pracowniczki Powiatowego Lekarza Weterynarii w Sierpcu - Karolina Wasilewska i Ilona Wiśniewska. Panie omówiły warunki, które musi spełnić rolnik, aby mógł samodzielnie dokonywać uboju zwierząt hodowanych w swoim gospodarstwie, oraz przerabiać i sprzedawać produkty konsumentowi końcowemu.

W trakcie dyskusji, która wywiązała się po wykładach i wyjaśnianiu licznych pytań zgłaszanych przez rolników okazało się, że polskie przepisy dotyczące uboju oraz warunków higienicznych, w jakich można przetwarzać mięso przeznaczone na wędliny są bardziej restrykcyjne niż przepisy Unii Europejskiej. Przepisy te - z powodu obciążeń finansowych, które muszą ponieść rolnicy chcący te produkty wytwarzać w swoim gospodarstwie - mogą blokować w Polsce tak ważną inicjatywę, jaką jest kultywowanie tradycji kulinarnej, oraz możliwość sprzedaży bezpośredniej, marginalnej i ograniczonej.

 

W Europie jest gorzej

Po dyskusji uczestnicy zostali zaproszeni na przerwę połączoną z degustacją mazowieckich produktów ekologicznych i tradycyjnych. Na stołach królowały pieczone prosię, szynki oraz  kaszanki i salcesony przygotowane przez Zakłady Mięsne Czachorowski z Bożewa.
Po zaspokojeniu głodu mogliśmy się jeszcze delektować puszystym sernikiem, rozpływającymi się w ustach makowcami i ciastami drożdżowymi przygotowanymi przez Ciastkarnię – Jerzy Kalisz ze Studzieńca. Pochwałom i zachwytom nad smakiem potraw nie było końca i nic dziwnego - była to prawdziwa uczta dla spragnionych prawdziwego, naturalnego smaku ciast i wędlin zapamiętanych z dzieciństwa.

W drugiej części konferencji wysłuchaliśmy wykładu „Zobowiązania podatkowe
w zakresie przetwórstwa płodów rolnych i ich sprzedaży przez producentów”. Wygłosiła go Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sierpcu dr Henryka Piekarska. Zwróciła ona uwagę, że działalność rolnicza jest obecnie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym
(z wyjątkiem dochodów osiąganych z działów specjalnych rolnictwa), co jest niespotykane
w Europie. Wolne od podatków są dochody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, lub hodowli nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej. Wolny od podatku jest też przerób i sprzedaż produktów z własnego gospodarstwa, takich jak kiszone ogórki i kapusta, mleko, sprzedaż miodu, rozbiór i podział mięsa z uboju - ale już nie wyrób i sprzedaż wędlin, które są opodatkowane.

***

Po wykładzie dokonano podsumowania konferencji i rozpoczęto ogólną dyskusję na tematy związane z produktem tradycyjnym, sprzedażą bezpośrednią i marginalną. Większość uczestników podkreślała, że potrzebne są zmiany w naszym prawodawstwie, dzięki którym stałoby się ono mniej restrykcyjne wobec małych wytwórców.

Chciałbym wszystkim osobom zaangażowanym w powstanie konferencji serdecznie podziękować, a szczególnie jej pomysłodawczyni Jadwidze Skibowskiej, wykładowcom, oraz koleżankom z TZD w Sierpcu, bez których nasza konferencja nie mogłaby się odbyć.

dr inż. Piotr Michalik - MODR Oddział Płock

przyg. ade

Zdjęcia; Piotr Michalik, Marta Michalak