15 października w Mościbrodach rozmawialiśmy o „Żywieniu trzody chlewnej paszami bez GMO w świetle działalności grup producenckich”. Udział w konferencji wzięło 60 rolników, przedsiębiorców i mieszkańców obszarów wiejskich.

Konferencję rozpoczął wykład prof. dr hab. Krzysztofa Lipińskiego z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, który zapoznał uczestników z alternatywnymi źródłami białka oraz znaczeniem ziół jako dodatku w żywieniu trzody chlewnej. Wskazał, że dążenie do maksymalizacji wyników produkcyjnych wymaga stosowania najlepszych komponentów paszowych. Uwarunkowania ekonomiczne powodują jednak, że w produkcji mieszanek paszowych dla świń w coraz większym zakresie używamy alternatywnych materiałów paszowych. Istotnym zagadnieniem jest poznanie wartości pokarmowej oraz zawartości substancji antyżywieniowych w tych materiałach paszowych.

Ta wiedza w połączenie z kosztem danego surowca pozwala na jego optymalne zastosowanie w mieszankach paszowych. Uwzględniając aktualne relacje cenowe pomiędzy poekstrakcyjną śrutą sojową i innymi materiałami paszowymi oraz charakterystykę wartości pokarmowej tych pasz, należy stwierdzić, że możliwe jest obniżenie kosztów żywienia w pewnym zakresie. Trzeba jednak unikać stosowania zbyt dużych dawek ww. pasz, gdyż uzyskane tą drogą korzyści (obniżenie cen mieszanek paszowych) mogą być niweczone przez pogorszenie efektywności produkcji. W praktycznym żywieniu dużo uwagi poświęca się obecnie ziołom i olejkom eterycznym. Są one często używane jako składniki preparatów antybakteryjnych, zastępujących antybiotykowe stymulatory wzrostu. Wpływ substancji ziołowy na organizm zwierząt nie ogranicza się jednak tylko do ich wpływu na populację bakterii zasiedlających przewód pokarmowy. Zioła zawierają związki o działaniu antybakteryjnym, antywirusowym i przeciwutleniającym. Niektóre substancje czynne zawarte w ziołach stymulują również układ odpornościowy. Niektóre substancje roślinne minimalizują wpływ stresu na organizm zwierząt. Jak powszechnie widomo stres jest silnym czynnikiem immunosupresyjnym, czyli hamującym aktywność układu odpornościowego. 

Wykład. dr hab. Marka Babicza z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie poświęcony był mięsu wieprzowemu i jego walorom smakowym na polskim stole. Bardzo często wieprzowinę określa się jako mięso tłuste, co zniechęca potencjalnych konsumentów, którzy zwracają uwagę na zależność: zdrowie a jakość produktów. Informacje o „tłustej wieprzowinie” nie są zgodne z prawdą, gdyż dotyczą one całej tuszy wieprzowej wraz ze słoniną. Natomiast tusza obejmuje zarówno elementy o wysokiej zawartości tłuszczu np. boczek, jak też o bardzo niskiej np. polędwica, szynka, łopatka. Świadomy konsument sam dokonuje wyboru, określając jaką wieprzowinę będzie spożywał. Wieprzowina jest doskonałym źródłem pełnowartościowego białka zawiera szereg składników, dla których warto spożywać ten gatunek mięsa. Należą do nich m.in. witaminy z grupy B (B12, B1, B2, B6, PP), witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K), składniki mineralne Fe, Zn, Se, Cu, antyoksydanty: karnozyna, glutation, anseryna, spermina, koenzym Q10 oraz inne substancje bioaktywne L-karnityna, kreatyna, cholina.

Wszystkie one pełnią ważne funkcje i zapewniają prawidłowy przebieg procesów życiowych organizmu człowieka. Wieprzowina ma wysoką wartość odżywczą, jednak większość konsumentów zwraca uwagę nie na udział białka, tłuszczu, witamin i in. a na właściwości organoleptyczne: smak, zapach, soczystość, kruchość. Należy podkreślić, że większość tych cech jest kształtowana przez tłuszcz i białko, w tym kolagen.

Przyjmuje się, że dobrej jakości wieprzowina kulinarna powinna zawierać 2,5 – 3% tłuszczu śródmięśniowego i do 1% kolagenu. Taki skład pozwala uzyskać smaczne potrawy po obróbce termicznej: gotowaniu, smażeniu czy grillowaniu. Dodatki ziołowe stosowane w mieszankach dla świń nie tylko stabilizują mikroflorę przewodu pokarmowego (ograniczają ryzyko biegunek), ale wpływają również na walory smakowo-zapachowe mieszanek paszowych, trawienie składników pokarmowych, metabolizm oraz ograniczają negatywny wpływ substancji antyżywieniowych i toksyn na organizm. Stosowanie dodatków ziołowych w mieszankach dla świń może być więc istotnym elementem decydującym o efektywności żywienia. Dobór odpowiednich preparatów ziołowych (kierunek działania, skuteczność, cena) decyduje o ich efektywności żywieniowej i ekonomicznej.

Dr inż. Zbigniew Bajda dokonał przeglądu ras rodzimych oraz wskazał perspektywy rozwoju trzody chlewnej. Wskazał, że początek hodowli zarodowej datuje się od 1872 roku, w którym utworzono pierwszą chlewnię zarodową rasy wielkiej białej angielskiej (wba) w Snopkowie (powiat lubelski). Pionierem był Antoni Bobrowski, a chlewnia liczyła 40 macior i 5 knurów.  W 2020 roku mija 58 lat od chwili uznania świń wielkiej białej i białej zwisłouchej za rasy: wielka biała polska i polska biała zwisłoucha. Zaznaczył, że należy spodziewać się, że dla gospodarstw najmniejszych na unijnym rynku nie będzie miejsca. W latach 2005 – 2016 minimalna skala produkcji pozwalająca rozwijać gospodarstwa trzodowe była w grupie od 400 do 999 sztuk (wartość progowa). Zakłada się, że w 2027 roku liczba gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną wynosić będzie ok 40 tys. Pan dr inż. Bajda zakończył wykład cytatem Feliksa Chwaliboga „Nie wstyd nie wiedzieć, lecz wstyd nie pragnąć swojej wiedzy uzupełnić”.

Przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przestawili funkcjonowanie grup w świetle planowanych zmian do ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach, a także w kontekście możliwości wsparcia w ramach działania 9. PROW 2014-2020 oraz przetwórstwo producentów rolnych - nowe możliwości dla grup w ramach poddziałania 4.2. PROW 2014-2020.

Celem konferencji było budowanie świadomości producentów żywca wieprzowego w zakresie nowoczesnych i alternatywnych form żywienia, w oparciu o współpracę z ośrodkami doradczymi i naukowymi, poprzez transfer wiedzy na poziomie gospodarstwa. Zapoznanie hodowców z innowacjami z zakresu hodowli trzody chlewnej i systemami produkcyjnymi, ze szczególnym uwzględnieniem pasz bez GMO.

__F O T O R E L A C J A__

1. Uroczyste powitanie - Józef Romańczuk - dyrektor MODR Oddział Siedlce
2. Wprowadzenie do konferencji - Bożena Głuchowska MODR
3. Uczestnicy konferencji dotyczącej żywienia trzody chlewnej paszami bez GMO w świetle działalności grup producenckich
4. Wykład prof. dr hab. Krzysztofa Lipińskiego (Uniwersytet Warmiński-Mazurski w Olsztynie)
5. Wykład online MRiRW "Funkcjonowanie grup producenckich"
6. Ocena walorów smakowych wędlin z mięsa rasy puławskiej
7. Panel dyskusyjny