22 571 61 00
Pogoda 
e-usługi
strefa doradcy
Czy wymogi wzajemnej zgodności wpływają na dopłaty unijne?
Wsparcie rolnictwa Unii Europejskiej zostało zasadniczo zmienione w wyniku reformy Wspólnej Polityki Rolnej w 2003 roku. Wprowadzono wówczas Płatność Jednolitą, która zastąpiła większość dotychczasowych płatności bezpośrednich.
Płatność ta została oddzielona od struktury i wielkości produkcji i dała rolnikowi wybór w produkowaniu tego, czego potrzebuje rynek.
Wprowadziły już ją kraje byłej 15 - stki, natomiast nowe państwa członkowskie stosują jeszcze uproszczony system płatności bezpośrednich. Komisja Europejska wyraziła zgodę, aby Polska stosowała uproszczony system do roku 2012..
Płatność jednolita (SPS), którą mamy wprowadzić, nie jest już związana z prowadzeniem określonej produkcji, ale uzależniona została od przestrzegania przez rolników szeregu wymagań dotyczących:
1. utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska określonej w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych norm.
2. podstawowych wymogów z zakresu zarządzania określonych w załączniku III do rozporządzenia Rady nr 1782/2003.
Wymogi zawarte w powyższym załączniku podzielone zostały na trzy obszary:
1. Obszar A:
• ochrona środowiska naturalnego,
• identyfikacja i rejestracja zwierząt;
2. Obszar B:
• zdrowie publiczne,
• zdrowie zwierząt,
• zdrowotność roślin;
3. Obszar C:
• dobrostan zwierząt.
Wymogi te składają się na jeden mechanizm, który nosi wspólną nazwę: Zasady Wzajemnej Zgodności (ang. cross-compliance). Zatem Zasada Wzajemnej Zgodności oznacza powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności bezpośrednich ze spełnianiem przez beneficjentów (rolników) określonych wymogów. Wymogi Wzajemnej Zgodności dotyczące zarządzania gospodarstwem nie są nowymi przepisami, które zostały uchwalone dla celów reformy WPR, gdyż obowiązki te zostały już wdrożone w krajowym prawodawstwie. Stosowanie się do tych przepisów jest obecnie obowiązkowe dla wszystkich gospodarstw. Nowym elementem jest jedynie powiązanie przyznawania płatności bezpośrednich z przestrzeganiem tych przepisów.
W nowych państwach członkowskich, w tym również i w Polsce, wymogi Wzajemnej Zgodności będą wdrażane stopniowo. W Polsce od 1 stycznia 2009 roku zaczną obowiązywać wymogi z obszaru A, natomiast wymogi z obszaru B i C zgodnie z aktualnym stanem prawnym wdrażane będą od początku 2011 roku.
Obszar A obejmuje swym zasięgiem ochronę dzikiego ptactwa, ochronę wód podziemnych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne, zasady stosowania osadów ściekowych w rolnictwie, ochrona wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego, ochrona dzikiej fauny i flory oraz identyfikację i rejestrację zwierząt.
Obszar B obejmuje zdrowotność roślin, zakaz stosowania związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i beta-agonistycznym, bezpieczeństwo żywności i pasz, zapobieganie, kontrolę i zwalczanie niektórych przenośnych encefalopatii, zgłaszanie niektórych chorób zakaźnych zwierząt.
Obszar C obejmuje minimalne normy ochrony cieląt i świń oraz ochronę zwierząt gospodarskich.
Do przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności zobowiązani są wszyscy rolnicy ubiegający się o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych oraz rolnicy starający się o płatności w ramach innych działań PROW na lata 2007-2013:
• gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW),
• programów rolnośrodowiskowych,
• na zalesianie gruntów rolnych.
na. Organem odpowiedzialnym za kontrole w zakresie spełniania wymagań dobrej kultury rolnej i ochrony środowiska będzie ARiMR, natomiast Inspekcja Weterynaryjna odpowiedzialna będzie za kontrole w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
W przypadku nieprzestrzegania wymagań, płatności bezpośrednie będą redukowane proporcjonalnie do naruszeń. Wymiar sankcji za nieprzestrzeganie wymogów podstawowych będzie uzależniony od wielu czynników. Podstawowe rozróżnienie to, to z czego wynika niezgodność z przepisami:
• z zaniedbania rolnika (nieumyślność),
• z winy rolnika.
Ponadto przy określaniu wymiaru sankcji będą brane pod uwagę takie elementy jak:
• powtarzalność,
• zasięg,
• dotkliwość,
• trwałość.
W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność wyniknie z zaniedbania ze strony rolnika, obniżka ta będzie z zasady stanowić 3% całkowitej kwoty płatności bezpośrednich. Jednakże na podstawie raportu z kontroli może zostać wydana decyzja o obniżeniu wielkości potrącenia do 1% lub zwiększeniu go do 5% całkowitej kwoty lub, w określonych przypadkach odstąpieniu od nałożenia jakichkolwiek obniżek.
W przypadku stwierdzenia powtarzającej się niezgodności procent sankcji zostanie pomnożony przez 3, jednak maksymalna wysokość sankcji nie może przekroczyć 15% całkowitej kwoty dopłat bezpośrednich.
W przypadku, gdy rolnik celowo dopuścił się stwierdzonej niezgodności, obniżka będzie z zasady wynosić 20% całkowitej kwoty. Jednakże Agencja Płatnicza może na podstawie oceny przedłożonej przez właściwy organ kontroli w raporcie z czynności kontrolnych, wydać decyzję o obniżeniu procentu do wysokości nie mniejszej niż 15% lub zwiększyć ten procent nawet do 100% całkowitej kwoty.
Omówmy zatem bardziej szczegółowo wymogi z zakresu obszaru A, które obowiązują już każdego rolnika od 1 stycznia 2009 roku.
I. Ochrona środowiska naturalnego:
1. Ochrona dzikiego ptactwa i siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory;
Ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów i składników przyrody. Na obszarach Natura 2000 wymagania w zakresie wzajemnej zgodności uregulowane są aktami prawnymi: Dyrektywa Ptasia – ochrona dzikich ptaków, Dyrektywa Siedliskowa – ochrona siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
Wymagania dla rolników:
1. Przestrzeganie programów Natury 2000,
• Rolnikowi nie wolno: chwytać okaleczać, zabijać, transportować, pozyskiwać i przetrzymywać ptaków żywych i martwych podlegających ochronie; niszczyć jaj, gniazd lub płoszyć paków objętych ochroną; niszczyć siedlisk, ostoi zwierząt oraz roślin i grzybów objętych ochroną; zrywać, zbierać i niszczyć roślin i grzybów objętych ochroną; wypalać łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych oraz trzcinowisk i szuwarów.
2. Ochrona wód podziemnych przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez niektóre substancje niebezpieczne:
W trakcie prowadzonej produkcji rolniczej używane są substancje, których stosowanie lub przechowywanie w niewłaściwy sposób mogą stanowić zagrożenie dla czystości wód i zdrowia publicznego. O substancji tych należą: środki ochrony roślin, oleje napędowe i opałowe, benzyna, oleje przekładniowe i hydrauliczne, smary, płyny hamulcowe.
Wymagania dla rolników:
• Zabrania się zrzutów substancji niebezpiecznych dla środowiska lub pośredniego wprowadzania tych substancji do gleby lub wód gruntowych.
3. Ochrona środowiska w przypadku stosowania osadów ściekowych w rolnictwie:
Komunalny osad ściekowy jest to pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych o składzie podobnym do ścieków komunalnych. Można go stosować w rolnictwie do uprawy płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, w tym przeznaczonych na paszę, do rekultywacji terenów przeznaczonych na cele rolne, do uprawy roślin przeznaczonych na kompost.
Wymagania dla rolników: Rolnik musi posiadać:
• kartę przekazania odpadu;
• aktualne wyniki analizy zastosowanego osadu komunalnego dostarczonego przez wytwórcę osadu;
• aktualne wyniki analizy gleby na zawartość metali ciężkich, pH, fosforu, na działkach gdzie został zastosowany osad ściekowy,
• dokument zalecanych dawek osadów ściekowych zastosowanych w gospodarstwie wydany przez wytwórcę osadów.
4. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego:
Dotyczy to rolników, których działki położone są na obszarach szczególnie narażonych (OSN) na zanieczyszczenia azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Na obszarach tych rolnik powinien przechowywać nawozy naturalne w postaci stałej (obornik) w pomieszczeniach inwentarskich o nieprzepuszczalnym podłożu lub na nieprzepuszczalnych płytach. Natomiast nawozy naturalne w postaci płynnej (gnojówka, gnojowica) rolnik powinien przechowywać w szczelnych zbiornikach. Kiszonki produkowane w gospodarstwie powinny być przechowywane w specjalnych zbiornikach, silosach, na płytach, w belach lub w rękawach foliowych w taki sposób, aby powstające przy zakiszaniu soki nie tworzyły odcieków do gruntu. Podstawowe wymagania jakie będą obowiązywały rolników w ramach wzajemnej zgodności w omawianym punkcie dotyczyć będą przechowywania nawozów naturalnych i kiszonek, prowadzenia dokumentacji oraz zasad stosowania nawozów naturalnych.
II. Identyfikacja i rejestracja zwierząt:
Głównym celem systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt jest poprawa bezpieczeństwa żywności i zdrowotności zwierząt. Zgłoszenia zwierząt do rejestru oraz wszystkie zdarzenia z tymi zwierzętami związane rolnik dokonuje poprzez wypełnienie druków dostępnych w BP ARiMR w odpowiednich terminach. Poza tym posiadacz zwierząt powinien je odpowiednio znakować (kolczyk, tatuaż) i posiadać paszporty na wszystkie sztuki bydła oraz prowadzić na bieżąco księgę rejestracji zwierząt. Zapisy w księdze muszą być prowadzone w sposób wyraźny i czytelny. Dla każdego gatunku zwierząt rolnik musi prowadzić odrębną księgę.
Jak zatem widać do przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności zobowiązani są wszyscy rolnicy, którzy ubiegają się o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych oraz rolnicy starający się o płatności w ramach innych działań PROW na lata 2007-2013.
Agnieszka Powierża
MODR Oddział Ostrołęka
Żródła:
- materiały informacyjne ARiMR
- rozp. MRiRW (Dz.U. 07. 46.306)
- rozp. Rady 1782/2003
Wprowadziły już ją kraje byłej 15 - stki, natomiast nowe państwa członkowskie stosują jeszcze uproszczony system płatności bezpośrednich. Komisja Europejska wyraziła zgodę, aby Polska stosowała uproszczony system do roku 2012..
Płatność jednolita (SPS), którą mamy wprowadzić, nie jest już związana z prowadzeniem określonej produkcji, ale uzależniona została od przestrzegania przez rolników szeregu wymagań dotyczących:
1. utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska określonej w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych norm.
2. podstawowych wymogów z zakresu zarządzania określonych w załączniku III do rozporządzenia Rady nr 1782/2003.
Wymogi zawarte w powyższym załączniku podzielone zostały na trzy obszary:
1. Obszar A:
• ochrona środowiska naturalnego,
• identyfikacja i rejestracja zwierząt;
2. Obszar B:
• zdrowie publiczne,
• zdrowie zwierząt,
• zdrowotność roślin;
3. Obszar C:
• dobrostan zwierząt.
Wymogi te składają się na jeden mechanizm, który nosi wspólną nazwę: Zasady Wzajemnej Zgodności (ang. cross-compliance). Zatem Zasada Wzajemnej Zgodności oznacza powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności bezpośrednich ze spełnianiem przez beneficjentów (rolników) określonych wymogów. Wymogi Wzajemnej Zgodności dotyczące zarządzania gospodarstwem nie są nowymi przepisami, które zostały uchwalone dla celów reformy WPR, gdyż obowiązki te zostały już wdrożone w krajowym prawodawstwie. Stosowanie się do tych przepisów jest obecnie obowiązkowe dla wszystkich gospodarstw. Nowym elementem jest jedynie powiązanie przyznawania płatności bezpośrednich z przestrzeganiem tych przepisów.
W nowych państwach członkowskich, w tym również i w Polsce, wymogi Wzajemnej Zgodności będą wdrażane stopniowo. W Polsce od 1 stycznia 2009 roku zaczną obowiązywać wymogi z obszaru A, natomiast wymogi z obszaru B i C zgodnie z aktualnym stanem prawnym wdrażane będą od początku 2011 roku.
Obszar A obejmuje swym zasięgiem ochronę dzikiego ptactwa, ochronę wód podziemnych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne, zasady stosowania osadów ściekowych w rolnictwie, ochrona wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego, ochrona dzikiej fauny i flory oraz identyfikację i rejestrację zwierząt.
Obszar B obejmuje zdrowotność roślin, zakaz stosowania związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i beta-agonistycznym, bezpieczeństwo żywności i pasz, zapobieganie, kontrolę i zwalczanie niektórych przenośnych encefalopatii, zgłaszanie niektórych chorób zakaźnych zwierząt.
Obszar C obejmuje minimalne normy ochrony cieląt i świń oraz ochronę zwierząt gospodarskich.
Do przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności zobowiązani są wszyscy rolnicy ubiegający się o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych oraz rolnicy starający się o płatności w ramach innych działań PROW na lata 2007-2013:
• gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW),
• programów rolnośrodowiskowych,
• na zalesianie gruntów rolnych.
na. Organem odpowiedzialnym za kontrole w zakresie spełniania wymagań dobrej kultury rolnej i ochrony środowiska będzie ARiMR, natomiast Inspekcja Weterynaryjna odpowiedzialna będzie za kontrole w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
W przypadku nieprzestrzegania wymagań, płatności bezpośrednie będą redukowane proporcjonalnie do naruszeń. Wymiar sankcji za nieprzestrzeganie wymogów podstawowych będzie uzależniony od wielu czynników. Podstawowe rozróżnienie to, to z czego wynika niezgodność z przepisami:
• z zaniedbania rolnika (nieumyślność),
• z winy rolnika.
Ponadto przy określaniu wymiaru sankcji będą brane pod uwagę takie elementy jak:
• powtarzalność,
• zasięg,
• dotkliwość,
• trwałość.
W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność wyniknie z zaniedbania ze strony rolnika, obniżka ta będzie z zasady stanowić 3% całkowitej kwoty płatności bezpośrednich. Jednakże na podstawie raportu z kontroli może zostać wydana decyzja o obniżeniu wielkości potrącenia do 1% lub zwiększeniu go do 5% całkowitej kwoty lub, w określonych przypadkach odstąpieniu od nałożenia jakichkolwiek obniżek.
W przypadku stwierdzenia powtarzającej się niezgodności procent sankcji zostanie pomnożony przez 3, jednak maksymalna wysokość sankcji nie może przekroczyć 15% całkowitej kwoty dopłat bezpośrednich.
W przypadku, gdy rolnik celowo dopuścił się stwierdzonej niezgodności, obniżka będzie z zasady wynosić 20% całkowitej kwoty. Jednakże Agencja Płatnicza może na podstawie oceny przedłożonej przez właściwy organ kontroli w raporcie z czynności kontrolnych, wydać decyzję o obniżeniu procentu do wysokości nie mniejszej niż 15% lub zwiększyć ten procent nawet do 100% całkowitej kwoty.
Omówmy zatem bardziej szczegółowo wymogi z zakresu obszaru A, które obowiązują już każdego rolnika od 1 stycznia 2009 roku.
I. Ochrona środowiska naturalnego:
1. Ochrona dzikiego ptactwa i siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory;
Ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów i składników przyrody. Na obszarach Natura 2000 wymagania w zakresie wzajemnej zgodności uregulowane są aktami prawnymi: Dyrektywa Ptasia – ochrona dzikich ptaków, Dyrektywa Siedliskowa – ochrona siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
Wymagania dla rolników:
1. Przestrzeganie programów Natury 2000,
• Rolnikowi nie wolno: chwytać okaleczać, zabijać, transportować, pozyskiwać i przetrzymywać ptaków żywych i martwych podlegających ochronie; niszczyć jaj, gniazd lub płoszyć paków objętych ochroną; niszczyć siedlisk, ostoi zwierząt oraz roślin i grzybów objętych ochroną; zrywać, zbierać i niszczyć roślin i grzybów objętych ochroną; wypalać łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych oraz trzcinowisk i szuwarów.
2. Ochrona wód podziemnych przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez niektóre substancje niebezpieczne:
W trakcie prowadzonej produkcji rolniczej używane są substancje, których stosowanie lub przechowywanie w niewłaściwy sposób mogą stanowić zagrożenie dla czystości wód i zdrowia publicznego. O substancji tych należą: środki ochrony roślin, oleje napędowe i opałowe, benzyna, oleje przekładniowe i hydrauliczne, smary, płyny hamulcowe.
Wymagania dla rolników:
• Zabrania się zrzutów substancji niebezpiecznych dla środowiska lub pośredniego wprowadzania tych substancji do gleby lub wód gruntowych.
3. Ochrona środowiska w przypadku stosowania osadów ściekowych w rolnictwie:
Komunalny osad ściekowy jest to pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych o składzie podobnym do ścieków komunalnych. Można go stosować w rolnictwie do uprawy płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, w tym przeznaczonych na paszę, do rekultywacji terenów przeznaczonych na cele rolne, do uprawy roślin przeznaczonych na kompost.
Wymagania dla rolników: Rolnik musi posiadać:
• kartę przekazania odpadu;
• aktualne wyniki analizy zastosowanego osadu komunalnego dostarczonego przez wytwórcę osadu;
• aktualne wyniki analizy gleby na zawartość metali ciężkich, pH, fosforu, na działkach gdzie został zastosowany osad ściekowy,
• dokument zalecanych dawek osadów ściekowych zastosowanych w gospodarstwie wydany przez wytwórcę osadów.
4. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego:
Dotyczy to rolników, których działki położone są na obszarach szczególnie narażonych (OSN) na zanieczyszczenia azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Na obszarach tych rolnik powinien przechowywać nawozy naturalne w postaci stałej (obornik) w pomieszczeniach inwentarskich o nieprzepuszczalnym podłożu lub na nieprzepuszczalnych płytach. Natomiast nawozy naturalne w postaci płynnej (gnojówka, gnojowica) rolnik powinien przechowywać w szczelnych zbiornikach. Kiszonki produkowane w gospodarstwie powinny być przechowywane w specjalnych zbiornikach, silosach, na płytach, w belach lub w rękawach foliowych w taki sposób, aby powstające przy zakiszaniu soki nie tworzyły odcieków do gruntu. Podstawowe wymagania jakie będą obowiązywały rolników w ramach wzajemnej zgodności w omawianym punkcie dotyczyć będą przechowywania nawozów naturalnych i kiszonek, prowadzenia dokumentacji oraz zasad stosowania nawozów naturalnych.
II. Identyfikacja i rejestracja zwierząt:
Głównym celem systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt jest poprawa bezpieczeństwa żywności i zdrowotności zwierząt. Zgłoszenia zwierząt do rejestru oraz wszystkie zdarzenia z tymi zwierzętami związane rolnik dokonuje poprzez wypełnienie druków dostępnych w BP ARiMR w odpowiednich terminach. Poza tym posiadacz zwierząt powinien je odpowiednio znakować (kolczyk, tatuaż) i posiadać paszporty na wszystkie sztuki bydła oraz prowadzić na bieżąco księgę rejestracji zwierząt. Zapisy w księdze muszą być prowadzone w sposób wyraźny i czytelny. Dla każdego gatunku zwierząt rolnik musi prowadzić odrębną księgę.
Jak zatem widać do przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności zobowiązani są wszyscy rolnicy, którzy ubiegają się o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych oraz rolnicy starający się o płatności w ramach innych działań PROW na lata 2007-2013.
Agnieszka Powierża
MODR Oddział Ostrołęka
Żródła:
- materiały informacyjne ARiMR
- rozp. MRiRW (Dz.U. 07. 46.306)
- rozp. Rady 1782/2003
