Zmiany zasad ubezpieczenia społecznego rolników
W dniu 24 kwietnia 2009 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która weszła w życie od 1 października 2009 r.
Regulacja ta miała wyjść naprzeciw postulatom - także rolniczych środowisk - odnośnie zróżnicowania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne dla rolników osiągających wysokie dochody z gospodarstwa rolnego. Ustawa wprowadziła bowiem instytucję dodatkowej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe dla rolników prowadzących gospodarstwa rolne, których powierzchnia użytków rolnych przekracza50 ha przeliczeniowych.
Zmiany w ubezpieczeniu społecznym rolników dotyczą:
1. Zmiany sposobu naliczania i wysokości składek na ubezpieczenie społeczne rolników od 1 października 2009 r.
Składka podstawowa na ubezpieczenie emerytalno-rentowe dla wszystkich ubezpieczonych pozostała nominalnie na takim samym poziomie jak do 1 października 2009 r., z tym że jest naliczana miesięcznie, mimo iż nadal jest opłacana przez rolników (płatników składek) w układzie kwartalnym.
W przypadku, gdy okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników będzie krótszy niż miesiąc, składki zostaną obliczone proporcjonalnie do liczby dni podlegania temu ubezpieczeniu. Oznacza to, że składka będzie wymierzana jedynie za faktyczny okres podlegania ubezpieczeniu.
Składka podstawowa miesięczna na ubezpieczenie emerytalno-rentowe wynosi 10% kwoty emerytury podstawowej, której aktualna kwota stanowi podstawę naliczania składek i jest równa kwocie najniższej emerytury określonej w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z tą ustawą najniższa emerytura podlega corocznej waloryzacji od 1 marca. Aktualna wysokość najniższej emerytury 675,10 zł, obowiązywać będzie do lutego 2010 r.
Dodatkowa składka
Rolnicy, którzy posiadają gospodarstwa rolne o powierzchni większej niż 50 ha przeliczeniowych, będą opłacać dodatkową składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Jej wysokość będzie zależna od wielkości gospodarstwa rolnego i wyniesie:
- 12 % emerytury podstawowej – obszar użytków rolnych powyżej 50 ha przeliczeniowych do 100 ha przeliczeniowych,
- 24 % emerytury podstawowej – obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych,
- 36 % emerytury podstawowej – obszar użytków rolnych powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych,
- 48% emerytury podstawowej – obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych.
Znowelizowana ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników nie wprowadziła żadnych dodatkowych zmian odnośnie trybu ustalania wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie. Począwszy od I kwartału 2010 roku, tak jak dotychczas, wysokość miesięcznej składki na to ubezpieczenie ustalać będzie (na każdy kwartał) Rada Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Prezes KRUS ogłaszać będzie jej wysokość w Dzienniku Urzędowym „Monitor Polski” co najmniej 14 dni przed pierwszym dniem kwartału. Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 10 grudnia 2009 roku miesięczna składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie od jednej osoby w I kwartale 2010 roku wynosi 30 zł.
Rolnicy prowadzący dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą będą zobowiązani do opłacania miesięcznej składki emerytalno-rentowej w jej podwójnym wymiarze, czyli 20 % kwoty emerytury podstawowej. Będzie ona zwiększona o składkę dodatkową zgodnie z opisaną wyżej zasadą. Ustawa nowelizująca system ubezpieczeń rolników wprowadziła korzystną zmianę dla rolników (domowników) prowadzących jednocześnie działalność pozarolniczą w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego. Do 30 września 2009 r. rolnik-przedsiębiorca opłacał składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w podwójnej wysokości, natomiast od 1 października 2009 r. składka ta opłacana jest w pojedynczej wysokości. Ustawodawca uznał za zasadne, aby składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie była jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych, ponieważ jest to ubezpieczenie samofinansujące, a świadczenia z tego ubezpieczenia są związane wyłącznie z ryzykiem prowadzenia działalności rolniczej, a nie pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zmiana przepisów o wymiarze składki KRUS w oparciu o liczbę hektarów przeliczeniowych nie jest jednak korzystna dla współwłaścicieli i współdzierżawców gospodarstw rolnych. Zgodnie ze „starymi” zapisami w ustawie składki na ubezpieczenie za każdego ubezpieczonego opłaca rolnik. Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku osób, obowiązek opłacania składki ciąży na nich solidarnie. Przy ustalaniu podlegania ubezpieczeniu domniemywa się, że właściciel lub dzierżawca gruntów (jeżeli dzierżawa jest zarejestrowana w ewidencji gruntów i budynków) prowadzi działalność rolniczą. Jeżeli własność lub dzierżawa przysługuje kilku osobom, każda z tych osób uczestniczy w prowadzeniu działalności rolniczej. Oznacza to, że np. może być 20 współwłaścicieli 60 hektarowego (przeliczeniowego) gospodarstwa rolnego i każda z tych osób będzie musiała zapłacić składkę od całej powierzchni.
2. Zmiana wysokości zasiłku chorobowego z ubezpieczenia społecznego rolników
Zgodnie ze zmianą rozporządzenia w dniu 21 maja 2009 r., od 24 czerwca 2009 r. wysokość zasiłku chorobowego z ubezpieczenia społecznego rolników wynosi 10 zł za każdy dzień czasowej niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni.
WYSOKOŚĆ SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE ROLNIKÓW
W I KWARTALE 2010 R.
Status ubezpieczonego i wielkość gospodarstwa rolnego* |
Wysokość składki na ubezpieczenie w zł |
||||||
Emerytalno-rentowe |
Wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie |
Składki łącznie od jednego ubezpiecz. kwartalnie |
|||||
Podstawo-wa składka miesięczna |
dodatkowa składka miesięczna |
razem składka miesięczna |
kwartalnie |
składka miesięczna |
kwartalnie |
||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
Rolnik/małżonek prowadzący gospodarstwo rolne: do 50 ha pow.50 ha-100 ha pow.100 ha-150 ha pow.150 ha-300 ha pow. 300 ha
Domownik (w każdej grupie obszarowej gospodarstwa rolnego)
|
68,00 68,00 68,00 68,00 68,00
68,00 |
0 81,00 162,00 243,00 324,00
0,00 |
68,00 149,00 230,00 311,00 392,00
68,00 |
204,00 447,00 690,00 933,00 1176,00
204,00 |
30,00 30,00 30,00 30,00 30,00
30,00 |
90,00 90,00 90,00 90,00 90,00
90,00 |
294,00 537,00 780,00 1023,00 1266,00
294,00 |
Rolnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą i gospodarstwo rolne: do 50 ha pow.50 ha-100 ha pow.100 ha-150 ha pow.150 ha-300 ha pow. 300 ha
Domownik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą (w każdej grupie obszarowej gospodarstwa rolnego)
|
136,00 136,00 136,00 136,00 136,00
136,00 |
0 81,00 162,00 243,00 324,00
0,00 |
136,00 217,00 298,00 379,00 460,00
136,00 |
408,00 651,00 894,00 1137,00 1380,00
408,00 |
30,00 30,00 30,00 30,00 30,00
30,00 |
90,00 90,00 90,00 90,00 90,00
90,00
|
498,00 741,00 984,00 1227,00 1470,00
498,00 |
- w hektarach przeliczeniowych użytków rolnych
Anna Dobkowska
MODr w Warszawie
Oddział Ostrołęka
Źródło:www.krus.pl,www.infor.pl, www.podlaskie.strefabiznesu.pl , Top Agrar 1/2010
AD.