Tendencje cenowe na rynku zbóż ozimych w Polsce
Według szacunków GUS powierzchnię podstawowych zbóż ozimych z mieszankami zbożowymi oceniano na około 4,4 mln ha, tj. o około 2% więcej niż wynosiła powierzchnia zasiewów w poprzednim sezonie wegetacyjnym. Zauważono, że w porównaniu do roku ubiegłego zwiększyła się powierzchnia uprawy pszenicy ozimej, żyta i jęczmienia ozimego, a zmniejszyła się powierzchnia uprawy pszenżyta ozimego i mieszanek zbożowych ozimych.
Łączną powierzchnię uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wstępnie szacowano na około 7,4 mln ha, tj. 10,3% więcej niż w roku ubiegłym.
W najnowszej prognozie FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa) przewiduje, że wysokość światowej produkcji zbóż, pomimo spadku produkcji o 1,5% w porównaniu z wynikiem z poprzedniego sezonu, będzie w dalszym ciągu o blisko 5% większa w stosunku do średniej z ostatnich pięciu lat. Zużycie zbóż w skali globalnej w sezonie 2015/16 jest prognozowane na 2 522 mln ton i stanowi wzrost o 1% (926 mln ton). W dwóch poprzednich sezonach wynosiło odpowiednio 2,6% oraz 4,8% więcej. Ograniczony wzrost zużycia zbóż - w porównaniu z poprzednimi sezonami - odzwierciedla spodziewane spowolnienie wzrostu zużycia na cele przemysłowe. Wzrosnąć ma natomiast konsumpcja zbóż na cele żywnościowe.
W kwietniu 2015 r. dostawy zbóż podstawowych do skupu, w porównaniu z marcem, uległy zwiększeniu. Skup zbóż podstawowych z mieszankami (według danych GUS) wyniósł 517 tys. ton i był o 7% większy niż miesiąc wcześniej, ale o 5% mniejszy niż w kwietniu 2014 roku. Skup pszenicy ukształtował się na poziomie 371 tys. ton (w tym pszenicy paszowej 125 tys. ton), o 4% wyższym niż w poprzednim miesiącu, ale o 11% niższym niż przed rokiem. Żyta skupiono 41,5 tys. ton, o 26% więcej niż w marcu 2015 r., ale o 27% mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.
Na giełdach towarowych po chwilowych podwyżkach znowu powróciły spadki. Prognoza dobrych zbiorów zbóż na świecie przyczynia się do spadku ich cen w większości krajów eksporterskich, również w Polsce. W drugim tygodniu czerwca 2015 r. na rynku krajowym przeciętna cena skupu pszenicy ukształtowała się na poziomie 711 zł/t, o 1,3% niższym niż w poprzednim miesiącu i o 16% niższym niż przed rokiem. Po spadku w dwóch poprzednich miesiącach, w czerwcu br. żyto w skupie uplasowało się na poziomie 492 zł/t, o 1,4% mniej w porównaniu z poprzednim miesiącem. Cena żyta była o 15% niższa od zanotowanej w czerwcu 2014 r.
Obecna spadkowa sytuacja na rynku zbóż może być również spotęgowana faktem usankcjonowanego wwozu ziarna do Unii Europejskiej, w tym także do Polski w ramach kontyngentu przyznanego przez Komisję Europejską. Niestety, duża część ziarna wyprodukowanego na Ukrainie, zamiast zgodnie z zamysłem władz unijnych trafiać do krajów cierpiących na duży jego deficyt (takich jak Hiszpania, Włochy), pozostaje na terytorium Polski niejednokrotnie przy miernej jego jakości. Jak informuje PZPRZ sytuacja taka w znacznym stopniu destabilizuje rodzimy rynek zbóż.
Z uwagi na duże zasoby zbóż na świecie, w tym w Europie i w Polsce, Zespół Ekspertów Agencji Rynku Rolnego ocenił, że ceny skupu zbóż w kraju do końca czerwca 2015 r. mogą utrzymywać się poniżej cen z porównywalnych miesięcy sezonu 2013/2014. We wrześniu 2015 r. ceny pszenicy mogą być nieco wyższe niż rok wcześniej, a żyta nadal niższe od cen sprzed roku.
Uwzględniając aktualną i przewidywaną sytuację podażowo-popytową oraz wahania sezonowe, Zespół Ekspertów Agencji Rynku Rolnego ocenił, że przeciętne ceny skupu zbóż w Polsce do września 2015 r. mogą kształtować się następująco: pszenica konsumpcyjna 670-710 zł/t, żyto 490-520 zł/t.
*wg danych ZSRIR MRIRW
*podane ceny zbóż to wartości netto w zł/t
Marek Gut, Oddział Ostrołęka
Źródła:
- Informacja syntetyczna ZSRIR Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
- Rynek zbóż (nr 5,21/2015). Biuro Analiz i Prognozowania ARR,
- Prognoza cen rynkowych podstawowych produktów rolno-żywnościowych z 25.03.2015. Biuro Analiz i Programowania ARR.